vedanta-foxconn: पुणे : वेदांत लिमिटेडने गुजरातमध्ये अर्धसंवाहक (सेमीकंडक्टर) उत्पादन कारखाना सुरू करण्याची घोषणा केली आहे. (Vedanta Limited has announced to set up a semiconductor manufacturing factory in Gujarat) कंपनी हा कारखाना तैवानच्या फॉक्सकॉनच्या सहकार्याने $20 अब्ज खर्चून उभारणार आहे. हा कारखाना सुरू करण्यासाठी वेदांतला गुजरात सरकारकडून भांडवली खर्च आणि स्वस्त विजेवर आर्थिक आणि बिगर आर्थिक अनुदान मिळाले आहे. या प्रकल्पांतर्गत अहमदाबादजवळ डिस्प्ले आणि सेमीकंडक्टर कारखाना सुरू करण्यात येणार आहे. मंगळवारी गांधीनगर येथे रेल्वे, दळणवळण, इलेक्ट्रॉनिक्स आणि माहिती तंत्रज्ञान मंत्री अश्विनी वैष्णव यांच्या उपस्थितीत सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी (MoU was signed in the presence of Minister of Railways, Communications, Electronics and Information Technology Ashwini Vaishnav in Gandhinagar) करण्यात आली.
आता गुजरातमधील या गुंतवणुकीबाबतचे राजकारण अधिक तीव्र झाले आहे. कारण या गुंतवणुकीसाठी महाराष्ट्र राज्यातील अगोदरचे महाविकास आघाडी (MVA government / Maha Vikas Aghadi government) सरकारसोबत कंपन्यांची चर्चा होती. ती अंतिम टप्प्यात असताना राज्यात सत्ताबदल झाला. नव्या सरकारच्या हातातून गुजरातने हा प्रकल्प पळवला. त्यामुळे अनेकांनी तीव्र संताप व्यक्त केला आहे. हा प्रकल्प यापूर्वी महाराष्ट्रात उभारण्याचा प्रस्ताव होता आणि यापूर्वीच्या महाविकास आघाडी सरकारने यासंदर्भात फॉक्सकॉनशी अनेक वेळा चर्चा केल्या होत्या. यापूर्वीच्या महागठबंधन सरकारने फॉक्सकॉनशी गुंतवणुकीसाठी बोलणी सुरू केली होती आणि प्रकल्प उभारण्यासाठी पुण्याजवळील तळेगावची (Foxconn for investment and Talegaon near Pune was selected) निवड करण्यात आली होती. शिवसेना, राष्ट्रवादी आणि काँग्रेसच्या मागील युती सरकारने वेदांत-फॉक्सकॉन प्रकल्पाला सर्वोत्तम सवलती देऊ केल्या होत्या जेणेकरून स्थानिक तरुणांना मोठ्या प्रमाणात रोजगाराच्या संधी निर्माण व्हाव्यात. (government of Shiv Sena, NCP and Congress had offered best incentives to the Vedanta-Foxconn project so as to generate large scale employment opportunities)
गुजरातमध्ये हा प्लांट उभारण्यासाठी दोन्ही कंपन्या 1,54,000 कोटी रुपयांची गुंतवणूक करणार आहेत. यामुळे एक लाख रोजगार निर्माण होतील. ही गुंतवणूक स्वतंत्र भारताच्या इतिहासातील आतापर्यंतची सर्वात मोठी कॉर्पोरेट गुंतवणूक (the biggest corporate investment ever in the history of independent India) असल्याचे म्हटले जात आहे. सेमीकंडक्टरचा वापर कार, मोबाईल फोन आणि इतर इलेक्ट्रॉनिक्स उपकरणांमध्ये केला जातो. ते सध्या भारतात तयार होत नाही. जगात वापरल्या जाणाऱ्या चिप्सपैकी आठ टक्के चिप्स तैवानमध्ये बनतात. त्यानंतर चीन आणि जपानचा क्रमांक लागतो. आगामी प्लांट भारतात चिप उत्पादनाची सुरुवात करेल. भारतासाठी ते सामरिकदृष्ट्याही महत्त्वाचे आहे, कारण त्यामुळे इतर देशांवरील आपले अवलंबित्व कमी होईल. 1,54,000 कोटी रुपयांच्या गुंतवणुकीसह, 94,000 कोटी रुपये डिस्प्ले मॅन्युफॅक्चरिंग युनिट उभारण्यासाठी, तर 60,000 कोटी रुपये सेमीकंडक्टर मॅन्युफॅक्चरिंग प्लांटसाठी खर्च केले जातील. इतका मोठा प्रकल्प हातातून गेल्यावरही महाराष्ट्र भाजप आणि मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे व उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांचे भाजपप्रणीत सरकार हतबल असल्याचे आरोप केले जात आहेत. (Even after such a big project is lost, the Maharashtra BJP and the BJP-led government of Chief Minister Eknath Shinde and Deputy Chief Minister Devendra Fadnavis are being accused of being weak.)
