YashRaj Film: मुंबई (Mumbai): मुलाने इंजिनियर व्हावे अशी वडिलांची इच्छा. पण हा मुलगा चित्रपट निर्माता झाला आणि त्याने भारतीय चित्रपटसृष्टीला ‘महानायक’ अमिताभ बच्चन (‘Mahanayak’ of Indian cinema Amitabh Bachchan, यानंतर शाहरुख खानच्या भूमिकेत ‘किंग ऑफ रोमान्स’ (King of Romance’ as Shahrukh Khan) दिला. या महान चित्रपट व्यवसायिकाचे नाव आहे यश चोप्रा (Yash Chopra). आणि ही कथा आहे त्यांच्या यशराज फिल्म्सची. ही अशी व्यक्ती आहे ज्यांनी आपल्या आयुष्याच्या चित्रपट प्रवासात कधी लोकांना सौंदर्य दाखवले तर कधी भरभरून ‘प्रेम’ करायला शिकवले. ‘दिल है पागल’ असे सांगतानाच ‘दिलवाले दुल्हनिया ले जायेंगे’ (‘Dil is pagal’ but ‘Dilwale Dulhania Le Jayenge’) असेही त्यांनी लोकांना सांगितले. आणि जगाला सांगितले की ‘जब तक है जान’ मनोरंजन करणे सोडणार नाही. 2012 साली या दिवशी म्हणजेच 21 ऑक्टोबर रोजी सिने जगतातील या जादूगाराने जगाचा निरोप घेतला होता. यश चोप्रा यांच्या पुण्यतिथीच्या निमित्ताने त्यांची ही कथा. (Story of Yash Raj Films)
यशराज फिल्म्स हे बॉलिवूडमधील सध्या सर्वात मोठे प्रोडक्शन हाऊस मानले जाते. आपल्या करिअरची सुरुवात करणारा प्रत्येक अभिनेता यशराज फिल्म्ससोबत काम करण्यास त्यामुळे उत्सुक असतो. जोपर्यंत चित्रपट कलाकारांचे नाव यशराज फिल्म्सच्या चित्रपटाशी जोडले जात नाही तोपर्यंत तो स्वत:ला यशस्वी मानत नाही. यशराज फिल्म्सने हिंदी चित्रपटसृष्टीत 50 हून अधिक वर्षे पूर्ण केली आहेत. या निर्मितीने बॉलिवूडला एकापेक्षा एक सुपरस्टार दिले आहेत. 27 सप्टेंबर 1932 ला लाहोरमध्ये जन्मलेले यश चोप्रा आठ भावंडांमध्ये सर्वात लहान होते. वडील विलायती चोप्रा यांची इच्छा होती की यशने फिल्म लाइन व्यतिरिक्त काहीतरी करावे. याआधीही कुटुंबातील दोन व्यक्ती फिल्म लाईनमध्ये जोडल्या गेल्या होत्या. 1951 मध्ये यशच्या वडिलांनी त्याला मुंबईला जाऊन पासपोर्ट बनवायला सांगितला आणि इंजिनीअरिंग शिकण्यासाठी इंग्लंडला जायला सांगितले. यशने वडिलांची आज्ञा पाळली आणि मुंबईत आला आणि पासपोर्ट बनवण्याची कसरतही सुरू झाली. पण यश चोप्रांना इंजिनीअरिंगमध्ये रस नव्हता.
- Mumbai Police: चारचाकी वाहनांच्या मागे बसलेल्या प्रवाशांनाही सीट बेल्ट लावणे बंधनकारक; अन्यथा होईल कारवाई
- Mumbai News: रस्त्याच्या कामामुळे हा मुख्य रस्ता राहणार चार दिवस बंद; करा पर्यायी मार्गाचा वापर
- BJP Mission Mumbai: शिवसेनेच्या हातातील मुंबई घेण्यासाठी ‘अशी’ आखली रणनीती; मंत्री शाहही परवा येणार
नंतर यश चोप्रांनी वडिलांच्या इच्छेविरुद्ध जाण्याचा निर्णय घेतला होता. आणि एके दिवशी त्याने ठरवले की इंजिनियर नाही तर फिल्म मेकर बनणार आहे. यामागची कारणे अशी होती की यश चोप्रा यांना चित्रपट पाहण्याची खूप आवड होती आणि दुसरा मोठा भाऊ बीआर चोप्रा यांच्यावर खूप प्रभावित होता. त्यामुळेच वडिलांच्या इच्छेला बगल देत त्यांनी फिल्मी दुनियेत येण्याचा निर्णय घेतला. बंधू बीआर चोप्रा यांनी इंग्रजीमध्ये एमए केले आणि ते लाहोर-आधारित चित्रपट मासिकाचे संपादक होते. नंतर बीआर चोप्रा चित्रपट बनवण्याच्या पंक्तीत आले, त्यानंतर यशनेही आपल्या मोठ्या भावाप्रमाणे चित्रपटाच्या लाईनमध्ये सामील होण्याचे ठरवले. मोठा भाऊ बीआर चोप्रा यांनी हेराल्डमध्ये काम करत असताना 1947 मध्ये चांदनी चौक हा चित्रपट बनवण्यास सुरुवात केली. परंतु यादरम्यान लाहोरमध्ये दंगल भडकल्यानंतर त्यांनी चित्रपटाचे शूटिंग थांबवले. 1947 मध्ये फाळणीनंतर त्यांनी मुंबई गाठली. 1948 मध्ये करवट या चित्रपटाची निर्मिती केली आणि चित्रपट पूर्णपणे फ्लॉप झाला. 1951 मध्ये दिलीप कुमार यांचा अफसाना हा चित्रपट बॉक्स ऑफिसवर हिट ठरला.
1955 मध्ये बीआर चोप्राने स्वतःचे प्रोडक्शन हाऊस उघडले आणि त्यानंतर एकामागून एक हिट चित्रपट दिले. यश चोप्रा मोठ्या भावाच्या निर्मितीमध्ये सहाय्यक म्हणून काम करायचे. 1959 मध्ये बीआर चोप्रा यांनी यश चोप्रा यांना ‘धूल का फूल’ या चित्रपटासाठी दिग्दर्शक म्हणून नियुक्त केले. यानंतर त्यांनी यशराज यांना वक्त आणि इत्तेफाक सारख्या यशस्वी चित्रपटांमध्ये दिग्दर्शनाची संधी दिली. ज्यानंतर यशराज चोप्रा आणि भाऊ बीआर चोप्रा इंडस्ट्रीत ओळखले जाऊ लागले. हा 1970 चा काळ होता. जेव्हा यश चोप्रा त्यांचा भाऊ बीआर चोप्रा यांच्या प्रोडक्शन हाऊसमध्ये काम करायचे. या काळात त्यांनी अनेक चित्रपटांचे दिग्दर्शन केले. दिग्दर्शक झाल्यानंतर यश चोप्रा यांना निर्माता म्हणून चित्रपट बनवायचा होता आणि त्यांना भावापासून वेगळे होऊन स्वतःचे प्रोडक्शन हाऊस उघडायचे होते. 1970 मध्ये यश चोप्रांनी ‘यशराज फिल्म्स’सोबत त्यांच्या निर्मितीचा पाया घातला. हा भारतातील एकमेव खाजगी आणि पूर्णपणे एकत्रित स्टुडिओ होता. यश चोप्रा यांच्या निधनानंतर आता त्यांचा मोठा मुलगा आदित्य चोप्राच्या हातात हा स्टुडिओ आहे.
यश चोप्रा फक्त 200 रुपये घेऊन मुंबईत आले. हे पैसे देताना त्याच्या आईने तू तुझ्या भावाकडे राहशील, पण त्यांची गरज लागेल, असे सांगितले होते. 1970 मध्ये स्वतःचे प्रॉडक्शन हाऊस उघडल्यानंतर, निर्माते म्हणून यश चोप्राचा पहिला चित्रपट कोणता असेल याबद्दल मुंबईत चर्चा झाली. यश चोप्राने आपला भाऊ बीआर चोप्रा यांच्यापासून वेगळे झाल्यामुळे चर्चेचा बाजार तापला होता. यश राज फिल्म्सचा (YRF) पहिला चित्रपट ‘दाग: द पोम ऑफ लव्ह’ हा 1973 मध्ये राजेश खन्ना, शर्मिला टागोर आणि राखी यांनी अभिनय केला होता. चित्रपट बनला पण खरेदीदार मिळाला नाही. त्यानंतर राजेश खन्ना यांनी यश चोप्रा यांना सांगितले की जोपर्यंत चित्रपटाचा खर्च भागणार नाही तोपर्यंत मी फी घेणार नाही. हा चित्रपट केवळ 9 चित्रपटगृहांमध्ये प्रदर्शित झाला होता. दुसऱ्या दिवसापासूनच या चित्रपटाला अनेक स्क्रीन्स मिळू लागल्या आणि बॉक्स ऑफिसवर चित्रपट हिट झाला. निर्माता म्हणून यश चोप्राचा हा पहिला चित्रपट होता आणि यशराज फिल्म्सचा पहिला हिट चित्रपट होता, ज्यासाठी यश चोप्रांना तिसऱ्यांदा सर्वोत्कृष्ट चित्रपट दिग्दर्शकाचा पुरस्कार मिळाला. त्यांची कंपनी अर्थात बॅनर आता तब्बल 60 हजार कोटींचे आहे.
