Petrol Price : देशात पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती (Petrol and diesel price) दीर्घकाळापासून स्थिर आहेत. पेट्रोल आणि डिझेलच्या दरात कोणताही बदल न झाल्याने सर्वसामान्यांना निश्चितच दिलासा मिळाला असला तरी त्यामुळे कंपन्यांचे (Oil company’s) मात्र नुकसान होत आहे. महागाई वाढल्यानंतरही पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती स्थिर ठेवल्यामुळे चालू आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या तिमाहीत सार्वजनिक क्षेत्रातील पेट्रोलियम कंपन्यांना एकूण 18,480 कोटी रुपयांचे नुकसान झाले आहे. सार्वजनिक क्षेत्रातील तेल विपणन कंपन्यांनी शेअर बाजारांना दिलेल्या माहितीनंतर ही बाब समोर आली आहे.
वाढलेले नुकसान
या माहितीनुसार, एप्रिल-जून तिमाहीत पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती न वाढल्यामुळे त्यांच्या तोट्यात लक्षणीय वाढ झाली आहे. हे त्यांच्या विपणन मार्जिनमध्ये घट झाल्यामुळे होते. पेट्रोल आणि डिझेल व्यतिरिक्त, देशांतर्गत एलपीजी (LPG) च्या मार्केटिंग मार्जिनमध्ये घट झाल्याने गेल्या तिमाहीत मजबूत रिफायनिंग मार्जिनमुळे या पेट्रोलियम कंपन्यांना तोट्यात जाण्यापासून वाचवले नाही. इंडियन ऑइल कॉर्पोरेशन (IOC), हिंदुस्तान पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड (HPCL) आणि भारत पेट्रोलियम कॉर्पोरेशन लिमिटेड (BPCL) यांना पेट्रोल आणि डिझेलच्या किंमतीनुसार दररोज दर बदलण्याचे अधिकार देण्यात आले आहेत परंतु वाढत्या किरकोळ विक्रीच्या दबावाखाली चार महिन्यांपासून पेट्रोलियम पदार्थांच्या किमती वाढलेल्या नाहीत.
Car: अरे वा… 2 लाख रुपयांपेक्षा कमी किंमतीत कार खरेदी करण्याची संधी ; पटकन करा चेक https://t.co/NSz7LsLI7N
— Krushirang (@krushirang) August 7, 2022
खर्च देखील वाढला
या काळात आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमती वाढल्याने या कंपन्यांच्या खर्चातही वाढ झाली. या कंपन्यांनी एलपीजीच्या एलपीजी दरातही किमतीनुसार बदल केलेला नाही. IOC ने 29 जुलै रोजी सांगितले होते की एप्रिल-जून तिमाहीत 1,995.3 कोटी रुपयांचा निव्वळ तोटा झाला आहे. HPCL ने शनिवारी या तिमाहीत रु. 10,196.94 कोटींचा विक्रमी तोटा नोंदवला, जो कोणत्याही तिमाहीतील तिचा सर्वाधिक तोटा आहे. त्याचप्रमाणे बीपीसीएललाही 6,290.8कोटी रुपयांचा तोटा झाला आहे. अशाप्रकारे, या तीन सार्वजनिक पेट्रोलियम विपणन कंपन्यांना एका तिमाहीत एकूण 18,480.27 कोटी रुपयांचा तोटा झाला आहे, जो आतापर्यंतच्या कोणत्याही तिमाहीसाठी विक्रमी आहे.
Amazon Sale: सॅमसंगच्या ‘या’ स्मार्टफोनवर बंपर डिस्काउंट, जाणुन घ्या भन्नाट ऑफर https://t.co/mmmwclBYSl
— Krushirang (@krushirang) August 7, 2022
नुकसान सहन करावे लागले
खरेतर, समीक्षाधीन तिमाहीत, IOC, BPCL आणि HPCL ने पेट्रोल आणि डिझेलच्या वाढत्या किमतीच्या अनुषंगाने 7 टक्क्यांहून अधिक चलनवाढीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सरकारला मदत केली नाही. पहिल्या तिमाहीत, कच्च्या तेलाची आयात प्रति बॅरल US $ 109 या सरासरी किमतीने करण्यात आली. तथापि, किरकोळ विक्रीचे दर प्रति बॅरल सुमारे $85-86 नुसार समायोजित केले गेले. अशाप्रकारे, तेल कंपन्यांना प्रति बॅरल कच्च्या तेलावर सुमारे 23-24 डॉलर्सचा तोटा सहन करावा लागला.
कारण काय आहे?
सामान्यतः तेल कंपन्या रिफाइंड तेलाच्या किंमतीची गणना आयात समता दराच्या आधारावर करतात परंतु विपणन विभागाने आयात समता दरापेक्षा कमी किमतीत विक्री केल्यास कंपनीचे नुकसान होते. तेल कंपन्या किरकोळ किंमतींमध्ये सुधारणा करण्यास मोकळ्या आहेत, असे सरकारने म्हटले असले तरी, 6 एप्रिलपासून किरकोळ विक्री दरांमध्ये कोणताही बदल न करण्याबाबत सरकार ठोस कारण देऊ शकलेले नाही. दुसरीकडे, ICICI सिक्युरिटीजने गेल्या महिन्यात एका अहवालात म्हटले आहे की, IOC, BPCL आणि HPCL ने प्रति लिटर 12-14 रुपयांच्या तोट्याने पेट्रोल आणि डिझेलची विक्री केली, ज्यामुळे त्यांच्या महसुलावर तिमाहीत परिणाम झाला.
