क्रिप्टोकरन्सीचा तिढा : बिटकॉइन न्याय्य चलन की जुगार.. जगभर वादविवाद

नवी दिल्ली : एकीकडे औपचारिक व्यवहारांमध्येही क्रिप्टोकरन्सीला मान्यता मिळू लागली आहे, तर काही देशात त्याविरोधात वातावरण तापत आहे.

क्रेडिट कार्ड ऑपरेटर मास्टरकार्डने नुकतेच क्रिप्टो-लिंक पेमेंट कार्ड जारी केले आहे. हे कार्ड सध्या फक्त आशिया-पॅसिफिक प्रदेशात वापरली जाऊ शकतात. दरम्यान, याच प्रदेशातील प्रमुख देश असलेल्या इंडोनेशियातील उलेमा कौन्सिलच्या अधिकाऱ्यांनी क्रिप्टोकरन्सीला चुकीचे घोषित केले आहे.

मास्टरकार्डने जाहीर केले की ते आशिया-पॅसिफिक प्रदेशातील क्रेडिट कार्डांना क्रिप्टोकरन्सी स्थानिक चलनात त्वरित रूपांतरित करण्यास सक्षम करेल. ही सुविधा ग्राहक आणि व्यापारी या दोघांसाठी एकाच वेळी कार्यान्वित असेल. मास्टरकार्डने या आठवड्यात नोंदवले आहे की ते यूएसमध्ये क्रिप्टोकरन्सी वापरण्यास सुलभ करण्याची तयारी करत आहे.

चीनमध्ये याआधी खाजगी क्रिप्टोकरन्सीवर बंदी घालण्यात आली होती. आता इंडोनेशियाच्या उलेमा कौन्सिलने देशवासीयांना बिटकॉइन किंवा इतर कोणत्याही क्रिप्टोकरन्सीचा वापर करू नये. कारण असे करणे शरिया कायद्याचे उल्लंघन आहे. या चलनात ज्या प्रकारची अनिश्चितता आहे. त्यावरून त्यात पैसे गुंतवणे म्हणजे जुगार खेळण्यासारखे असल्याचे स्पष्ट होत असल्याचे उलेमा कौन्सिलने म्हटले आहे.

इस्लाममध्ये जुगार हा चुकीचा मनाला जातो. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार 230 दशलक्ष लोकसंख्या असलेल्या मुस्लिमबहुल देश इंडोनेशियामध्ये उलेमा कौन्सिलच्या सूचनांचे पालन करणे कायदेशीर बंधनकारक नाही. परंतु, धार्मिक संस्था असल्याने मोठ्या संख्येने लोक त्याच्या शब्दांना महत्त्व देतात.

गेल्या वर्षभरात इंडोनेशियामध्ये क्रिप्टोकरन्सीचा वापर लक्षणीयरीत्या वाढला आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार 2020 मध्ये सुमारे 4 दशलक्ष देशवासीयांनी क्रिप्टोकरन्सीमध्ये पैसे गुंतवले होते. यंदा ही संख्या ६५ लाखांवर गेली आहे. इंडोनेशियाच्या व्यापार मंत्रालयाच्या मते मे अखेरपर्यंत इंडोनेशियातील लोकांची एकूण 26 अब्ज डॉलर क्रिप्टोकरन्सीमध्ये गुंतवणूक होती.

इंडोनेशियन सरकार क्रिप्टोकरन्सीला कायदेशीर निविदा म्हणून मान्यता देत नाही. परंतु, डिजिटल नाण्यांद्वारे फ्युचर्स आणि कमोडिटी ट्रेडिंगमध्ये गुंतवणूक करण्यास परवानगी दिली आहे. तज्ञांच्या मते उलेमा कौन्सिलने यापूर्वी घोषित केले होते की इलेक्ट्रॉनिक मालमत्तेमध्ये फ्युचर्स ट्रेडिंग देखील हराम आहे. पण त्याचा फारसा परिणाम झाला नाही. त्यामुळे, क्रिप्टोकरन्सीवरील त्याच्या सूचनांमुळे इंडोनेशियातील सध्याच्या ट्रेंडमध्येही मोठा फरक पडेल, ही शक्यता कमी मानली जात आहे.

या वर्षी ऑक्टोबरपासून क्रिप्टोकरन्सी बिटकॉइनच्या किमतीत मोठी वाढ झाली आहे. एका अंदाजानुसार गेल्या महिन्यात जगभरातील लोकांनी या डिजिटल चलनात एक ट्रिलियन डॉलर्सची गुंतवणूक केली. Coin MarketCap, क्रिप्टोकरन्सी ट्रेडिंगचे निरीक्षण करणार्‍या एजन्सीनुसार, ऑक्टोबरमध्ये क्रिप्टोकरन्सीचे एकूण बाजार भांडवल 3 ट्रिलियनवर पोहोचले आहे. क्रिप्टोकरन्सी ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानावर चालतात. या तंत्रज्ञानाच्या डेटाचा अभ्यास करणार्‍या एजन्सी ग्लासनोडच्या मते, मे महिन्यात बिटकॉइन वॉलेटची संख्या 3.9 दशलक्षांपर्यंत पोहोचली होती. त्यानंतर त्यात आणखी वाढ झाली आहे.