पुणे : उच्च रक्तदाब किंवा उच्च रक्तदाब ही जगभरातील सर्वात वेगाने वाढणारी गंभीर आरोग्य समस्या आहे. आरोग्य तज्ज्ञ याला ‘सायलेंट किलर’ म्हणून वर्गीकृत करतात. उच्च रक्तदाब ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये धमनीच्या भिंतींवर रक्ताचा दाब वाढतो, ज्यामुळे रक्तवाहिन्या फुटतात आणि हृदयरोग, हृदयविकाराचा झटका, अनेक पटींनी धोका वाढतो. जागतिक आरोग्य संघटनेचा अंदाज आहे की जगभरात 30-79 वर्षे वयोगटातील 128 दशलक्षाहून अधिक लोक या गंभीर समस्येचे बळी आहेत.
उच्च रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी विविध उपचार पद्धती आणि औषधे उपलब्ध आहेत. तथापि, आरोग्य तज्ञांच्या मते, रुग्णांनी औषधांपेक्षा त्यांची जीवनशैली निश्चित करून त्याचे व्यवस्थापन केले पाहिजे. याशी संबंधित, हार्वर्ड तज्ञांनी अलीकडेच असे तीन उपाय सामायिक केले आहेत, हे लक्षात घेऊन ही गंभीर आरोग्य समस्या नियंत्रित केली जाऊ शकते. याविषयी सविस्तर जाणून घेऊ या..
निरोगी जीवनशैली राखणे आवश्यक : हार्वर्डच्या तज्ज्ञांच्या मते, उच्च रक्तदाबाची समस्या केवळ औषधांनी बरी होऊ शकत नाही, यासाठी तुम्हाला जीवनशैलीकडे विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे. अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की जे लोक वनस्पती-आधारित आहार घेतात आणि नियमित व्यायाम करतात त्यांना उच्च रक्तदाब होण्याचा धोका कमी असतो. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, उच्च रक्तदाबाची समस्या टाळण्यासाठी निरोगी जीवनशैली राखणे सर्वात महत्त्वाचे आहे.
औषधांबाबत बेफिकीर राहू नका : हार्वर्ड तज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, अनेक औषधांमुळे सहसा दुष्परिणाम होऊ शकतात, जे लक्षणांवर उपचार करण्याव्यतिरिक्त सहसा लक्ष न दिला जातो. नॉनस्टेरॉइडल अँटी-इंफ्लेमेटरी ड्रग्स (NSAIDs), अँटीडिप्रेसंट्स आणि कॉर्टिकोस्टिरॉईड्स यांसारख्या औषधांच्या अतिसेवनामुळे देखील उच्च रक्तदाब होऊ शकतो. यामुळेच वैद्यकीय सल्ल्याशिवाय कोणतेही औषध घेऊ नये.
आरोग्याची विशेष काळजी घ्या :तज्ज्ञांच्या मते, लठ्ठपणा, स्लीप एपनिया, किडनीच्या समस्या, हार्मोनल असंतुलन यासारख्या अनेक प्रकारच्या अंतर्निहित आरोग्य स्थितींमुळेही उच्च रक्तदाबाचा धोका वाढतो. म्हणूनच अंतर्निहित आरोग्य स्थितीकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे. कृपया याबाबत आरोग्य तज्ज्ञांचा सल्ला घ्यावा.
या गोष्टी लक्षात ठेवणे अत्यंत आवश्यक : हार्वर्ड तज्ञांच्या मते, ज्या लोकांना उच्च रक्तदाबाची समस्या आहे किंवा ज्यांना याचा धोका जास्त आहे, त्यांनी या गोष्टींची विशेष काळजी घ्यावी. शरीर सक्रिय ठेवा, शारीरिक व्यायाम नियमित करा. तुमच्या रक्तदाबाच्या पातळीवर लक्ष ठेवा. कोणतीही समस्या उद्भवल्यास ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा.
ताणतणाव घेतल्याने रक्तदाब वाढण्याचा धोकाही असतो. योग, ध्यानधारणा, अरोमाथेरपी इत्यादी तुम्हाला यामध्ये मदत करू शकतात. फळे, भाज्या, शेंगदाणे, संपूर्ण धान्य, कोंबडी यांसारख्या निरोगी आणि संतुलित आहाराचे पालन करा. जास्त मीठ, साखर किंवा प्रक्रिया केलेले पदार्थ खाणे टाळा.
