मुंबई : साधारणपणे दीर्घकाळ धावल्यानंतर किंवा काही किलोमीटर चालल्यानंतर श्वास लागणे (Shortness of breath ) सुरू होते. त्यालाच दम लागणे, धाप लागणे असेही म्हणतात. अशा कामांमध्ये रक्तदाब (Blood Pressure) वाढल्याने श्वासोच्छवासाचा त्रास होणे हे सामान्य आहे. परंतु, थोडा वेळ चालल्यानंतर (Walking) किंवा पायऱ्या चढून आणि उतरल्यानंतरही तुम्हाला अशा समस्या येऊ लागतात का? जर होय, तर तुम्ही सावधगिरी बाळगणे (Be careful) आवश्यक आहे. हे गंभीर आरोग्य समस्येचे लक्षण देखील असू शकते.
साधारणपणे श्वासोच्छवासाचा त्रास हा हृदयाच्या (Heart) किंवा फुफ्फुसाच्या आजाराशी निगडीत असतो. पण या दोन्ही अवयवांच्या समस्यांमुळे श्वासोच्छवासाचा त्रास होतोच असे नाही. आरोग्य तज्ञांच्या मते, हृदयरोग किंवा अस्थमा सारख्या श्वसनाच्या समस्यांमुळे लोकांना अनेकदा श्वासोच्छवासाचा त्रास होऊ शकतो. पण प्रत्येक वेळी दम लागण्यामागे ही दोन कारणे असतीलच असे नाही. श्वास लागणे अनेक कारणांमुळे होऊ शकते. अशा वेळी त्यामागील खरे कारण समजून घेऊन त्यावर वेळीच उपचार करणे आवश्यक आहे.
धाप का लागते : शरीराला पुरेसा ऑक्सिजन न मिळाल्याने श्वासोच्छवासाचा त्रास होऊ शकतो. अशा परिस्थितीत नैसर्गिकरित्या व्यक्ती वेगाने श्वास घेण्याचा प्रयत्न करते. या धाप लागण्याला वैद्यकीय भाषेत डिस्पनिया म्हणतात. या समस्येची अनेक वैद्यकीय आणि गैर-वैद्यकीय कारणे असू शकतात. अॅलर्जी, दमा, हृदयविकार, लठ्ठपणा, क्षयरोग यासारख्या समस्यांनी ग्रस्त असलेल्यांना श्वासोच्छवासाचा त्रास होण्याची शक्यता असते.
- Today’s Health Tips : तुम्ही नाश्त्यात व्हाईट ब्रेड खात असाल तर हे वाचाच..
- आपल्या ‘तिच्या’ हातांची काळजी आहे ना..? मग https://bit.ly/34DPYzN यावर क्लिक करून पीजन चॉपर पहा अन आवडला तर भेट द्या किंवा खरेदी करा
- Health Tips : रात्री झोपण्यापूर्वी फक्त या एका गोष्टीची लावा सवय.. अनेक गंभीर आजार जवळही फिरकणार नाहीत
या समस्या श्वासोच्छवासाचे कारण बनू शकतात : आरोग्य तज्ञांच्या मते, प्रत्येक वेळी श्वासोच्छवासाच्या समस्येला फुफ्फुस आणि हृदयाच्या समस्यांशी जोडणे योग्य नाही. अनेक लोकांमध्ये, मूत्रपिंड आणि स्नायूंशी संबंधित समस्यांमुळे देखील श्वासोच्छवासाचा त्रास होऊ शकतो. यामुळेच रोगाचे खरे कारण वेळेवर ओळखणे गरजेचे आहे. त्याकडे दुर्लक्ष केल्याने किंवा फक्त हृदयाच्या समस्यांवर उपचार घेतल्यास इतर अनेक मोठे आजार होऊ शकतात.
श्वासोच्छवासाच्या कारणांबद्दल जाणून घेणे महत्वाचे आहे
तज्ञ काय म्हणतात : श्वासोच्छवासाची समस्या दीर्घकाळ राहिल्यास त्याबाबत डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. पल्मोनरी फंक्शन टेस्ट (PFT) ही श्वसनाच्या समस्यांची खरी कारणे जाणून घेण्यासाठी केली जाते, ज्याच्या आधारे खरे कारण शोधणे सोपे होते.
प्रत्येक वेळी घाबरण्याची गरज नाही : श्वासोच्छवासाची प्रत्येक समस्या ही केवळ गंभीर आजारांचे लक्षण असते असे नाही. काही वेळा अतिविचार किंवा तापमानातील बदलामुळेही अशा समस्या उद्भवू शकतात. जर ही स्थिती गैर-वैद्यकीय असेल तर काही सोप्या उपायांनी देखील ती बरी होऊ शकते. पण असेच त्रास होत राहिल्यास सावध व्हायला हवे. विशेषत: तुम्हाला अनुवांशिक हृदयरोग असल्यास लक्षणांकडे अजिबात दुर्लक्ष करू नका.
