India : नुकतीच उझबेकिस्तानमधील समरकंद येथे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (PM Narendra Modi) आणि रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन (Vladimir Putin) यांची भेट चर्चेत होती. यावेळी मोदींनी पुतीन यांना युक्रेन युद्धाबाबत एक संदेश दिला. त्याचे जगभरातून कौतुक होत आहे. दोन्ही नेत्यांची भेट अशा वेळी झाली जेव्हा पाश्चिमात्य देशांनी रशियाकडून (Russia) स्वस्त तेल आयात केल्याबद्दल भारतावर (India) टीका केली होती. युक्रेन युद्धानंतर अमेरिकेसह (America) अनेक देशांनी रशियावर कठोर निर्बंध लादल्यानंतरही भारताने रशियाकडून तेल खरेदी (Oil Purchase From Russia) करणे सुरूच ठेवले. याचा भारताला किती फायदा झाला हे समजून घेऊ.
खरे तर पाश्चात्य देशांच्या विरोधाला न जुमानता भारताने तेल आयात करण्याचा निर्णय घेतला होता. या निर्णयाच्या साधक-बाधक गोष्टींची बरीच चर्चा झाली. रॉयटर्सच्या अहवालात आकडेवारी सादर करताना असे म्हटले आहे, की भारताने या वर्षाच्या पहिल्या तिमाहीत रशियाकडून 6.6 दशलक्ष टन कच्चे तेल (Crude Oil) आयात केले. दुसऱ्या तिमाहीत हे वाढून 84.2 दशलक्ष टन झाले. यादरम्यान रशियाने प्रति बॅरल 30 डॉलरची सूटही दिली. यामुळे पहिल्या तिमाहीत एक टन कच्चे तेल आयात करण्यासाठी सुमारे $790 खर्च आला.
यानंतर दुसऱ्या तिमाहीत ते $740 पर्यंत घसरले. अशा प्रकारे भारताला एकूण 3,500 कोटी रुपयांचा फायदा झाला. याच कालावधीत इतर स्त्रोतांकडून आयातीचा खर्च वाढला. 2022 मध्ये रशियाकडून स्वस्त तेलाची आयात 10 पट वाढली. उलाढाल 11.5 अब्ज डॉलरवर पोहोचली आहे. वर्षाच्या अखेरीस ते विक्रमी $13.6 अब्जपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता आहे. चीननंतर (China) भारत हा रशियन कच्च्या तेलाचा दुसरा सर्वात मोठा खरेदीदार बनला आहे. डेटा दर्शवितो की रशियाकडून भारताची खनिज तेलाची आयात एप्रिल-जुलै दरम्यान आठ पटीने वाढून $11.2 अब्ज झाली, जी मागील वर्षी याच कालावधीत $1.3 अब्ज होती.
मार्चपासून, जेव्हा भारताने रशियाकडून आयात वाढवली आहे, तेव्हा ती वाढून $12 अब्ज पेक्षा जास्त झाली आहे, जी गेल्या वर्षी $1.5 बिलियनपेक्षा थोडी जास्त आहे. यापैकी जून आणि जुलैमध्ये सुमारे 7 अब्ज डॉलरची आयात झाली. भारतासाठी तेलाच्या किमती महत्त्वाच्या आहेत कारण ही आयात 83 टक्के मागणी पूर्ण करते. भारत सरकार यासाठी खूप पैसा खर्च करते.
