पुणे : समोसा हे अशा डिशचे नाव आहे, जे ऐकून अनेकांच्या तोंडाला पाणी सुटते. चहासोबत (चाय समोसा) (Chai Samosa) खाणे बहुतेकांना आवडते. यासह मग छोले, चटणी, भाजी किंवा इतर अनेक गोष्टींसोबत सामोसा खाणाऱ्यांची कमी नाही. अशा परिस्थितीत समोसा ही भारताची (Indian Samosa History)। डिश आहे असे अनेकांना वाटेल. पण वास्तव यापेक्षा वेगळे आहे. चला तर मग आज जाणून घेऊया भारतातील सर्व खाद्य दुकानांमध्ये विकल्या जाणार्या समोस्यांची कहाणी. (Samosa Business in India)
एका अंदाजानुसार भारतात दररोज किमान 6 कोटी समोसे खाल्ले जातात. एका समोशाची किंमत 10 रुपये असेल तर कोट्यवधी रुपयांचा व्यवसाय होतो. मोठ्या-मोठ्या रेस्टॉरंट्ससह सर्वच छोट्या दुकानांमध्ये हे मिळते. अनेकांनी समोसे बनवण्याचा व्यवसायही केला आहे आणि त्यातून ते मोठं कमाई करत आहेत. समोस्यांच्या व्यवसायाशी संबंधित स्टार्टअप्सही तयार होऊ लागले आहेत. गोठवलेले समोसे भारतातून परदेशातही निर्यात केले जातात. म्हणजेच समोशांचा व्यवसाय खूप मोठा आहे आणि त्यात अनेक संधी आहेत. समोशाचा इतिहास खूप जुना आहे. मैलो दूर इराण येथून खूप आधी ते भारतात आले. समोसे त्रिकोणी केव्हा बनवायला सुरुवात झाली हे कोणालाच माहीत नाही, पण इराणमध्ये अशीच एक डिश सापडली. त्याचे पर्शियन भाषेत नाव ‘सानबुसाक’ होते, जे भारतात येईपर्यंत समोसा बनले. अनेक ठिकाणी त्याला संबुसा आणि समुसा असेही म्हणतात. बिहार आणि पश्चिम बंगालमध्ये याला सिंगारा म्हणतात. कारण हे पाणी पाण्याच्या छातीसारखे दिसते. समोशाचा पहिला उल्लेख 11 व्या शतकातील इतिहासकार अबुल-फल बेहाकी यांच्या लिखाणात आढळतो, ज्याने गझनवीच्या दरबारात अशाच एका खारट पदार्थाचा उल्लेख केला होता, ज्यामध्ये मिन्स आणि मावा भरलेला होता.
जुन्या काळी परप्रांतीयांसह समोसे अफगाणिस्तानमार्गे भारतात पोहोचले. तो भारतात पोहोचेपर्यंत त्यात अनेक बदल झाले. त्याचा आकारही बदलला आणि समोशामध्ये भरायच्या गोष्टीही. ताजिकिस्तान आणि उझबेकिस्तानसारख्या ठिकाणी, समोसामधील सुका मेवा आणि फळे बकरी आणि कोकरूच्या मांसाने बदलली गेली. जी चिरलेल्या कांद्यामध्ये मिसळली गेली. मात्र, समोसा भारतात आल्यावर त्यात भरलेल्या मांसाची जागा भाज्यांनी घेतली. तुम्हाला सर्व प्रकारचे समोसे खायला मिळतील, पण सर्वात लोकप्रिय म्हणजे बटाट्याने भरलेला समोसा आहे. बर्याच ठिकाणी ड्रायफ्रुट्स, चॉकलेट किंवा इतर भाज्या समोस्यात टाकल्या जातात, पण बहुतेक ठिकाणी तुम्हाला बटाट्याने भरलेले समोसे मिळतील. बटाटे पोर्तुगीजांनी सोळाव्या शतकात भारतात आणले होते आणि तेव्हापासून समोस्यांमध्ये बटाटे जोडले जाऊ लागले. लोकांना बटाट्याचे समोसे इतके आवडले की सर्व बदल होऊनही आजही लोकांना बटाट्याचे समोसे सर्वाधिक आवडतात.
- पीजन इंडक्शनवर तब्बल 25 % सूट..! ऑफर एनकॅश करण्यासाठी https://bit.ly/3or13Lh यावर क्लिक करून पहा..
- नाश्त्यात पोहे तयार करण्यासाठी सर्वात सोपी रेसिपी; पोहे होतील आधिक टेस्टी अन् हेल्दी..