दिल्ली – तेल-गॅस आणि दैनंदिन वापराच्या वस्तूंच्या किमतीत सातत्याने होत असलेल्या वाढीमुळे हैराण देशातील जनता डिझेल-पेट्रोलपासून दिलासा मिळण्याची अपेक्षा करत आहे. महागाईचा (Increase In Inflation) सामना करणाऱ्या नागरिकांना येत्या काही दिवसांत डिझेल आणि पेट्रोलच्या दरात (Petrol Diesel Price) सवलत मिळणार आहे. कारण ऑर्गनायजेशन ऑफ ऑइल एक्सपोर्ट कंट्रीज (Opec Plus) आणि रशियासह इतर मित्र राष्ट्रांनी कच्च्या तेलाची उत्पादन मर्यादा वाढवण्यास सहमती दर्शवली आहे. त्यामुळे जागतिक बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमती घसरतील आणि देशातही तेल स्वस्त होईल.
ओपेक आणि सहयोगी देशांनी (ओपेक प्लस) साथरोगाच्या काळात त्यांच्या एकूण उत्पादनात मोठी कपात केली होती. पण आता नवीन निर्णयामुळे कोरोनाच्या (Corona Virus) काळात झालेली कपात जलदगतीने वाढण्यास मदत होणार आहे. ओपेक सध्या दररोज 4,32,000 बॅरल कच्च्या तेलाचे (Crude Oil Production) उत्पादन करत आहे. मात्र, आता ही मर्यादा जुलैपासून 6,48,000 बॅरल प्रतिदिन करण्याचा निर्णय ओपेक प्लसने घेतला आहे. कच्च्या तेलाच्या वाढत्या किमतींमुळे अमेरिकेत पेट्रोलच्या (Increase Petrol Price In America) किमतीने विक्रमी उच्चांक गाठला असताना हा निर्णय घेण्यात आला आहे. या वर्षाच्या सुरुवातीपासून अमेरिकेत कच्च्या तेलाच्या किमतीत 54 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.
तेल निर्यातदार देशांच्या ताज्या निर्णयामुळे जगात कच्च्या तेलाचा पुरवठा आधीच्या तुलनेत लक्षणीय वाढेल आणि त्यामुळे जागतिक बाजारपेठेत त्याच्या किमतीही कमी होतील. भारत (India) आपल्या एकूण गरजेच्या 85 टक्के कच्च्या तेलाची आयात करतो, त्यामुळे जर कच्चे तेल स्वस्त असेल तर भारतात पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती नक्कीच कमी होतील.
2021-22 या आर्थिक वर्षात (एप्रिल 2021 ते मार्च 2022) भारताने तेलावर सुमारे US$ 119.2 अब्ज खर्च केले. सुरुवातीला तेल उत्पादक देश अधिक नफा कमावण्यासाठी पुरवठा न वाढविण्यावर ठाम होते. त्यांचा युक्तिवाद असा होता की कोरोना काळात त्यांना स्वस्त कच्च्या तेलाची विक्री करून खूप नुकसान झाले होते, जोपर्यंत उत्पादन भरपाई मिळत नाही तोपर्यंत ते वाढवणे शक्य नव्हते. मात्र, नंतर त्याला हे मान्य करावे लागले.
विशेष म्हणजे युक्रेनवर रशियाच्या हल्ल्यानंतर युरोपीय देशांनी रशियावर निर्बंध लादल्यानंतर कच्च्या तेलाच्या उत्पादनात घट झाली आहे. ही कमतरता पूर्ण करण्यासाठी ओपेक आणि सहयोगी देशांना उत्पादन वाढवण्याचे आवाहन करण्यात आले. रशिया हा जगातील तिसरा सर्वात मोठा तेल उत्पादक देश आहे, जो दररोज 8 दशलक्ष बॅरल तेलाचे उत्पादन करतो. रशिया जगातील अनेक देशांना कच्च्या तेलाचा पुरवठा करतो. रशियावरील विविध निर्बंध आणि कमी उत्पादकता यामुळे जागतिक बाजारपेठेत किंमती वाढल्या.
रशियन तेलावर विविध निर्बंध असूनही भारत रशियाकडून स्वस्त दरात तेल खरेदी करत आहे. केप्लरने दिलेल्या वर्णनानुसार, युक्रेन युद्धाच्या काळात (Russia Ukraine War) भारताचा पूर्ण भर रशियाकडून स्वस्त तेल विकत घेण्यावर आहे. भारत रशियाकडून विक्रमी पातळीवर तेल खरेदी करत आहे. रशियन तेलाची भारतीय आयात 12 महिन्यांआधीच्या तुलनेत नऊ पटीने वाढली आहे.
मोठा दिलासा..! पेट्रोल-डिझेल दराबाबत तेल कंपन्यांनी घेतला ‘हा’ निर्णय; जाणून घ्या..
