Chief Justice of India: Delhi: न्यायमूर्ती डी वाय चंद्रचूड (Justice DY Chandrachud) हे देशाचे पुढील सरन्यायाधीश (Chief Justice) असतील. सर्वोच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश न्यायमूर्ती यू यू ललित (Justice U U Lalit) यांनी मंगळवारी न्यायमूर्ती डी वाय चंद्रचूड यांना त्यांचे उत्तराधिकारी आणि भारताचे नवे मुख्य न्यायाधीश म्हणून नियुक्त केले. न्यायमूर्ती चंद्रचूड आता पुढील महिन्यात ९ नोव्हेंबर रोजी देशाचे ५० वे सरन्यायाधीश म्हणून शपथ घेणार आहेत. न्यायमूर्ती चंद्रचूड यांचे वडीलही सी जे आय (CJI) राहिले आहेत, त्यामुळे वडिलांनंतर मुलगाही देशाच्या सरन्यायाधीशपदावर विराजमान होण्याची ही पहिलीच वेळ असेल. भारताचे सरन्यायाधीश ललित यांनी केंद्र सरकारला दिलेल्या उत्तरात पुढील सरन्यायाधीश म्हणून न्यायमूर्ती चंद्रचूड यांचे नाव पाठवले आहे. काही दिवसांपूर्वी कायदा मंत्रालयाने CJI यू यू ललित यांना देशाचे सरन्यायाधीश आणि सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीशांच्या नियुक्तीशी संबंधित मेमोरँडम प्रक्रिये (Memorandum Procedure) अंतर्गत एक पत्र पाठवून त्यांना त्यांच्या उत्तराधिकारीची नियुक्तीशी संबंधित शिफारस पाठवण्यास सांगितले होते.
कार्यकाळ असेल दोन वर्षांचा
भारताचे सरन्यायाधीश ललित यांनी २७ ऑगस्ट २०२२ रोजी ४९ वे सरन्यायाधीश म्हणून शपथ घेतली आणि ते ८ नोव्हेंबर रोजी निवृत्त होत आहेत. तर न्यायमूर्ती डीवाय चंद्रचूड यांचा कार्यकाळ २ वर्ष आणि १ दिवसाचा असेल. ते १० नोव्हेंबर २०२४ रोजी निवृत्त होणार आहेत. खरे तर, सर्वोच्च न्यायालयातील न्यायाधीशांच्या नियुक्तीच्या प्रक्रियेशी संबंधित मेमोरँडम प्रक्रियेच्या (एमओपी) अंतर्गत, विधी मंत्रालयाकडून (Ministry of Law) पत्र मिळाल्यानंतर सरन्यायाधीश त्यांच्या उत्तराधिकारीच्या नावाची शिफारस करण्याची प्रक्रिया सुरू करतात. देशातील सर्वोच्च न्यायालयात सध्या तीन महिला न्यायाधीशांसह अन्य २९ न्यायाधीश आहेत, तर एकूण नियुक्त न्यायाधीशांची संख्या ३४ आहे.
न्यायमूर्ती चंद्रचूड यांनी अनेक महत्त्वाचे निर्णय दिले
न्यायमूर्ती डीवाय चंद्रचूड हे भारताचे माजी सरन्यायाधीश न्यायमूर्ती वाय व्ही चंद्रचूड (Former Chief Justice Y V Chandrachud) यांचे पुत्र आहेत. न्यायमूर्ती वाय व्ही चंद्रचूड हे १९७८ ते १९८५ पर्यंत सरन्यायाधीश होते. सरन्यायाधीश पदावर त्यांचा आतापर्यंतचा सर्वात मोठा कार्यकाळ होता. देशाच्या माजी सरन्यायाधीशांचा मुलगा देशाच्या सरन्यायाधीशपदी विराजमान होण्याची ही पहिलीच वेळ असेल. देशाचे नवे सरन्यायाधीश होणार असलेल्या न्यायमूर्ती चंद्रचूड यांनी सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश म्हणून अनेक महत्त्वाचे निर्णय दिले आहेत, तर अनेक महत्त्वाचे निर्णय देणाऱ्या खंडपीठातही त्यांचा समावेश आहे. नुकताच त्यांनी गर्भपात कायद्याबाबत (Abortion Act) निर्णय दिला. यापूर्वी राम मंदिरासह अनेक महत्त्वाच्या बाबींवर निर्णय घेणाऱ्या खंडपीठात त्यांचा सहभाग राहिला आहे.
- Must Read:
- Indian Railway: विमानतळाप्रमाणे रेल्वे स्थानकांचा होणार कायापालट; पहा कोणकोणत्या स्थानकांचा होणार पुनर्विकास
- Agriculture News: Nandurbar: अबबो…पावसामुळे या पिकाचे मोठ्या प्रमाणत नुकसान, शेतकरी आणि व्यापाऱ्यांचे लाखोंचे नुकसान
- World Mental Health Day : “या ” पद्धतीने ओळखा मानसिक तणावाने त्रस्त असलेल्या रुग्णांना , जाणून घ्या कारणे व उपाय
अनुसूचित जातीच्या नियुक्तीच्या प्रस्तावावर मतभेद
याआधी काल सर्वोच्च न्यायालयातील उर्वरित चार पदे भरण्याची कसरत अपूर्ण राहिली कारण सरन्यायाधीश ललित यांच्या अध्यक्षतेखालील पाच सदस्यीय कॉलेजियमची बैठक (Collegium meeting) वरिष्ठ न्यायालयाचे न्यायमूर्ती चंद्रचूड आणि न्यायमूर्ती एस ए नझीर यांच्या आक्षेपांमुळे अनिर्णित राहिली. नियुक्तीच्या प्रस्तावावर लेखी संमती घेण्याच्या विषयावर हा आक्षेप घेण्यात आला होता. न्यायमूर्ती ललित यांनी २७ ऑगस्ट २०२२ रोजी ४९ वे सरन्यायाधीश म्हणून शपथ घेतली आणि पुढील महिन्यात ते निवृत्त होत आहेत. त्यांच्या निवृत्तीला एक महिन्यापेक्षाही कमी कालावधी शिल्लक आहे. वर्तमान सरन्यायाधीशांचा कार्यकाळ एक महिन्यापेक्षा कमी असताना न्यायाधीशांच्या नियुक्तीचा मुद्दा कॉलेजियम चर्चेद्वारे आपल्या उत्तराधीकारींसाठी ठेवणे अशी परंपरा चालत आलेली आहे. विविध उच्च न्यायालयांमध्ये सुमारे २० न्यायाधीशांची नियुक्ती करण्याव्यतिरिक्त, CJI ललित यांच्या नेतृत्वाखालील कॉलेजियमने अलीकडेच मुंबई उच्च न्यायालयाचे मुख्य न्यायाधीश दीपंकर दत्ता (Chief Justice Dipankar Dutta) यांना सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश म्हणून बढती देण्याची शिफारस केली होती.
