मुंबई – जगाप्रमाणेच भारतातील महिलांसाठी (Indian women) स्तनाचा कर्करोग (Breast Cancer) हा सर्वात धोकादायक कर्करोग आहे. दरवर्षी देशभरात 75,000 हून अधिक महिला याच्या बळी ठरतात. पण NFHS-5 सर्वेक्षणाचा आधार घ्यायचा झाल्यास, देशातील महिलांच्या स्तनाच्या कर्करोगाच्या चाचणीचे प्रमाण गर्भाशय आणि तोंडाच्या कर्करोगापेक्षा कमी होत आहे.
स्तनाचा कर्करोग हा सर्वात सामान्य आहे, त्याच्या चाचण्या सर्वात कमी आहेत!
नुकत्याच प्रसिद्ध झालेल्या NFHS-5 च्या राष्ट्रीय कौटुंबिक आरोग्य सर्वेक्षणात प्रथमच कर्करोग तपासणी चाचणीचा समावेश करण्यात आला आहे. ज्या कॅन्सरचा सर्वाधिक धोका महिलांना दिसून येत आहे, ते टाळण्यासाठी कमीत कमी चाचण्या केल्या जात असल्याचे सर्वेक्षणात आढळून आले आहे. गर्भाशयाच्या कर्करोगाच्या बाबतीत, जिथे 1000 पैकी 12 महिलांची तपासणी केली जाते, स्तनाच्या कर्करोगाच्या बाबतीत (1000 पैकी 6) हा दर अर्धा आहे.
जगाबरोबरच भारतातही महिलांमध्ये स्तनाच्या कर्करोगाचे सर्वाधिक प्रमाण आढळले आहे. अशा स्थितीत स्तनाच्या कर्करोगाच्या कमीत कमी चाचण्या होणे हे चिंताजनक लक्षण आहे. या सर्वेक्षणातून असेही सूचित करण्यात आले आहे की, स्तनाच्या कर्करोगाबाबत जनतेमध्ये आणि सरकारमध्ये अधिक जागरूकतेची गरज आहे.
आपल्या ‘तिच्या’ हातांची काळजी आहे ना..? मग https://bit.ly/34DPYzN यावर क्लिक करून पीजन चॉपर पहा अन आवडला तर भेट द्या किंवा खरेदी करा
जगात स्तनाचा कर्करोग
वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) च्या अहवालानुसार, 2020 मध्ये जगभरात 23 लाख महिलांमध्ये स्तनाच्या कर्करोगाची प्रकरणे नोंदवली गेली. त्याच वेळी 6.85 लाख रुग्णांचाही मृत्यू झाला आहे. प्रत्येक चार रुग्णांपैकी एकाला (28%) स्तनाचा कर्करोग झाला होता. गेल्या काही काळापासून, स्तनाचा कर्करोग हा महिलांमध्ये सर्वाधिक प्रमाणात आढळणारा कर्करोग बनला आहे. 2016-2020 या 5 वर्षात 78 लाख महिला स्तनाच्या कर्करोगाने ग्रस्त असल्याचे आढळून आले.
भारतात स्तनाचा कर्करोग
नॅशनल सेंटर फॉर डिसीज इन्फॉर्मेटिक्स अँड रिसर्चच्या अहवालानुसार, देशभरात स्तनाच्या कर्करोगाचे प्रमाण वर्षानुवर्षे वाढत आहे. त्याच वेळी, गर्भाशयाच्या कर्करोगाच्या प्रकरणांमध्ये थोडीशी घट झाली आहे. अहवालानुसार, देशभरात प्रत्येक एक लाख महिलांमागे 29.9 कर्करोगाची प्रकरणे नोंदवली जात आहेत. त्यापैकी 11.1 महिलांचा मृत्यू होतो.
भारतातील या शहरांमध्ये स्तनाच्या कर्करोगाचा धोका सर्वाधिक
नॅशनल कॅन्सर रेजिस्ट्री प्रोग्राममध्ये असेही आढळून आले की हैदराबादमधील प्रत्येक एक लाख महिलांपैकी 48 महिलांना स्तनाचा कर्करोग असल्याचे आढळून आले आहे. चेन्नई (42.2), बंगळुरू (40.5), दिल्ली (38.6) आणि पटियाला (36.9) या शहरांमध्ये स्तनाच्या कर्करोगाचे प्रमाणही राष्ट्रीय सरासरीपेक्षा जास्त आहे.
शहरातील 1 लाख लोकसंख्येमागे स्तनाचा कर्करोग
हैदराबाद- 48
चेन्नई – 42.2
बंगलोर – 40.5
दिल्ली- 38.6
पटियाला – 36.9
भारत – 29.9
2025 मध्ये स्तनाच्या कर्करोगाचे 2.32 लाख भारतीय रुग्ण असतील
नॅशनल कॅन्सर रेजिस्ट्री प्रोग्रामच्या अहवालात अंदाज वर्तवण्यात आला आहे की 2025 सालापर्यंत भारतात कर्करोगग्रस्तांची एकूण संख्या 1.5 दशलक्ष पार करेल. ज्यांचे सर्वाधिक बळी तंबाखूचे सेवन करणारे असतील (27.1%). पोट (19.8%) आणि स्तनाचा कर्करोग (14.8%) अनुक्रमे दुसरे आणि तिसरे स्थान व्यापू शकतात.
स्तनाच्या कर्करोगाची लक्षणे
स्तनाच्या कर्करोगाची सर्वात सामान्य लक्षणे म्हणजे स्तनामध्ये वेदनारहित ढेकूळ किंवा स्तनाचा आकार बदलणे. म्हणूनच, स्तनांमध्ये असामान्य गुठळ्या आढळल्यास महिलांनी 1-2 महिन्यांच्या आत वैद्यकीय सल्ला घेणे महत्वाचे आहे.
याशिवाय इतरही लक्षणे आहेत
एका स्तनामध्ये ढेकूळ किंवा घट्ट होणे
स्तनाचा आकार किंवा आकार बदलणे
त्वचेमध्ये डिंपल्स, लालसरपणा, खड्डा किंवा इतर बदल
निप्पलच्या स्वरुपात बदल
निप्पलच्या आसपासच्या त्वचेत बदल (अरिओला)
स्तनाग्र पासून असामान्य स्त्राव
