BJP : जम्मू-काश्मीरच्या (Jammu-Kashmir) राजकारणात निवडणुकीचा आवाज ऐकू येऊ लागला आहे. काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते आझाद यांची काँग्रेसमधून बाहेर पडणे आणि त्याचवेळी गृहमंत्री अमित शहा (Amit Shah) यांच्यासोबत भाजप राज्य कोअर ग्रुप बैठक हे संकेत आहेत. विधानसभा निवडणुकीला अजून वेळ असला तरी भावी सत्तेची समीकरणे जुळण्याची तयारी सुरू झाली आहे.
जम्मू-काश्मीरला विशेष दर्जा देणारे कलम 370 रद्द केल्यानंतर आणि राज्याचे विभाजन झाल्यानंतर लडाख आणि जम्मू-काश्मीर या दोन स्वतंत्र केंद्रशासित प्रदेशांची निर्मिती झाल्यानंतर जम्मूचे राजकारण (Politics) खूप बदलले आहे. संयुक्त जम्मू-काश्मीरमध्ये वैचारिक कट्टर प्रतिस्पर्धी पीडीपीसोबत (PDP) युती करून सत्ता मिळवणारा भाजप (BJP) पुन्हा एकदा नव्याने तयार केलेल्या जम्मू-काश्मीरमध्ये सत्ता मिळविण्याचा प्रयत्न करत आहे.
द्राक्ष म्हणजे अहा..हा.. भन्नाट आंबट-गोड अन् चवदार..
🍇🍇🍇🍇
द्राक्ष बागायतदार संघाच्या अधिवेशनात सहभागी होऊन वाढवा शेतीचा गोडवा..#द्राक्ष #grapes pic.twitter.com/nUCYFFJZtb— Krushirang (@krushirang) August 26, 2022
सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, पुढील वर्षाच्या अखेरीस किंवा लोकसभेसोबत विधानसभा निवडणुका होऊ शकतात. तोपर्यंत नवीन सीमांकनासह मतदार याद्यांसह सर्व निवडणूक प्रक्रियाही पूर्ण होणार आहे. नव्या विधानसभेच्या जागाही 83 वरून 90 झाल्या आहेत. ज्यामध्ये जम्मू प्रदेशातील जागांची संख्या 37 वरून 43 आणि काश्मीर क्षेत्रात 46 वरून 47 वर पोहोचली आहे. म्हणजेच जम्मू भागाला जास्त जागांचा फायदा झाला आहे.
जम्मू-काश्मीरच्या राजकीय गणितात नॅशनल कॉन्फरन्स (National Conference), भाजप, पीडीपी आणि काँग्रेस (Congress) ही मोठी ताकद आहे. याशिवाय छोट्या स्थानिक पक्षांचाही येथील राजकारणावर प्रभाव असतो. आता आझाद यांनी काँग्रेस सोडल्याने परिस्थिती आणखी बदलणार आहे. आझाद यांचा प्रभाव चिनाब खोऱ्यात असल्याने, त्यात डोडा, किश्तवाड आणि रामबन प्रमुख आहेत. अशा स्थितीत आझाद सुमारे दोन डझन जागांवर प्रभाव टाकू शकतात. आझाद यांच्या पक्षाने एकट्याने निवडणूक लढविल्यास त्यांना कमी किंवा एकही जागा मिळू शकते, पण त्यामुळे अनेक जागांच्या समीकरणावर परिणाम होऊ शकतो.
दुसरीकडे भाजपनेही तयारी सुरू केली आहे. जम्मू भागात ते आधीच मजबूत आहे. भूतकाळात जम्मू भागात नॅशनल कॉन्फरन्सला मोठा धक्का बसला होता, तर केंद्रीय मंत्री जितेंद्र सिंह यांचे बंधू देवेंद्र राणा यांनी भाजपमध्ये प्रवेश केला होता. याशिवाय भाजप काश्मीर खोऱ्यातील छोट्या प्रादेशिक पक्षांशीही चर्चा करत आहे. जम्मू-काश्मीरच्या राजकारणात पीडीपी, नॅशनल कॉन्फरन्स यांच्यासह काँग्रेसमधून बाहेर पडलेले आझाद हेही महत्त्वाचे चेहरे बनले आहेत. भाजप स्थानिक चेहऱ्यांमध्ये प्रदेशाध्यक्ष रवींद्र रैना आणि केंद्रीय मंत्री जितेंद्र सिंह हे प्रमुख आहेत. पण, पक्षाचा चेहरा आणि राजकारण पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (PM Narendra Modi) यांच्याभोवतीच राहणार आहे. त्याच वेळी, काँग्रेस देखील राज्य नेतृत्वापेक्षा केंद्रीय नेतृत्वावर अवलंबून आहे.
युती करून निवडणूक लढवूनही नवे सरकार स्थापन करण्यासाठी पुन्हा युती होऊ शकते, असे विश्लेषकांचे मत आहे. जम्मू-काश्मीरमध्ये शेवटची विधानसभा निवडणूक 2014 मध्ये झाली होती. तेव्हा राज्याचे विभाजन नव्हते. त्यावेळी 87 सदस्यांच्या विधानसभेत पीडीपीला 28 तर भाजपला 25 जागा मिळाल्या होत्या. नॅशनल कॉन्फरन्सला 15 तर काँग्रेसला 12 जागा मिळाल्या. याशिवाय जेकेपीसीला दोन, सीपीआय(एम) एक आणि जेकेपीडीएफला एक जागा मिळाली. 3 जागा अपक्षांच्या खात्यात गेल्या. 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत राज्यातील लोकसभेच्या सहा जागांपैकी भाजप आणि नॅशनल कॉन्फरन्सने प्रत्येकी तीन जागा जिंकल्या होत्या.
