म्हणून लिंबाची झाली विक्रमी भाववाढ; इंधन दरवाढ नव्हे तर अशी आहेत करणे

मुंबई : किरकोळ बाजारात अगदी 10 ते 15 रुपये किलो या भावाने मिळणारे लिंबू आता देशभरात (lemon price in India) चर्चेचा विषय बनले आहे. प्रतिवर्षी उन्हाळ्यात 100 ते 120 रुपये दराने काही भागात याची विक्री होण्याचा उच्चांक आहे. मात्र, यंदा या भावाने कहर केला आहे. उत्पादकांची यामुळे चांदी झालेली असतानाच सामान्य माणसाच्या आवाक्याच्या बाहेर हे फळ गेले आहे. लिंबाची किरकोळ किंमत प्रति किलो 300 ते 350 रुपयेपर्यंत पोहोचली आहे. पण हे का होत आहे, त्यानंतर लिंबाची किंमत इतकी इतकी कमी आहे की किती कमी होईल? याचे उत्तर शोधले जात आहे.

कृषी विभागाच्या म्हणण्यानुसार दरवर्षी 3.17 लाख हेक्टरमध्ये प्रत्येक वर्षी लिंबू लागवडीची लागवड केली जाते. लिंबू वनस्पती वर्षातून तीन वेळा फुलते आणि फळ देते. 45,000 हेक्टरमधील शेतीसह आंध्र प्रदेश हे देशातील सर्वात मोठे लिंबू उत्पादक राज्य आहे. याशिवाय, महाराष्ट्र, गुजरात, ओडिशा आणि तमिळनाडु येथे लिंबू लागवडी खूप चांगली आहे. महाराष्ट्र राज्यात श्रीगोंदा (अहमदनगर जिल्हा) (lemon cultivation in maharashtra shrigonda ahmednagar) आणि पश्चिम महाराष्ट्र या भागात याची लागवड मोठ्या प्रमाणात आहे. केंद्रीय कृषी विभागानुसार भारतात दरवर्षी 37.17 लाख टन लिंबू उत्पादन होते. भारत लिंबू निर्यात किंवा आयात करत नाही. यासाठी गरम, मध्यम कोरड्या आणि आर्द्र हवामान लिंबूच्या लागवडीसाठी योग्य आहे. आयसीएआर सेंट्रल लिट्रस रिसर्च इन्स्टिट्यूट (सीसीआरआय) यांच्यासह अनेक कृषी विद्यापीठांनी यावर संशोधन केले आहे.

• Poultry Farming Info: म्हणून ग्रामीण महिलांनी करावा बॅकयार्ड पोल्ट्री हा जोडधंदा
• Eye Care : डोळ्यांच्या या लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका.. तो असू शकतो गंभीर आजार
• तर पाणी उडव्यांना होणार 5000 दंड; कार धुताना दिसला की होणार थेट कारवाई..!

पुण्यातील भाजीपाल्याच्या घाऊक बाजारपेठेत 10 किलो लिंबाचा पिशवी सध्या 1,750 रुपये विकल्या आहेत. 10 किलो बॅगमध्ये 350-380 लिंबू आहेत. म्हणून लिंबू किंमत आता 5 रुपये आहे. येथेच एका लिंबाची किरकोळ किंमत सुमारे 10-15 रुपये आहे. या बाजारपेठेत आतापर्यंत लिंबूची सर्वात जास्त किंमत आहे आणि हे घडत आहे कारण मार्केटमध्ये मागणीच्या तुलनेत पुरवठा खूप कमी आहे. पुमुंबई, हैदराबाद, कोलकाता यांसारख्या बाजारपेठांमध्ये लिंबाचा घाऊक भाव 120 रुपये, 60 रुपये आणि 180 रुपये प्रति किलो आहे, जो महिन्याभरापूर्वी 100 रुपये, 40 रुपये आणि 90 रुपये प्रति किलो होता. आता लिंबाचा भाव एवढा का वाढला आहे? याची एकच नाही तर अनेक कारणे आहेत. याबद्दल आझमगढ येथील कृषी विज्ञान केंद्रातील पीकविषयक तज्ज्ञ आरपी सिंग यांनी म्हटले आहे की, गेल्या वर्षी देशभरात मान्सून चांगला होता. परंतु सप्टेंबर आणि ऑक्टोबरमध्ये भरपूर पाऊस झाला आणि अतिवृष्टीमुळे लिंबू बागेचे नुकसान झाले. अतिवृष्टीमुळे झाडांना अजिबात फुले आली नाहीत. हे पीक सहसा शीतगृहात ठेवले जाते. मात्र फुले न आल्याने उत्पादनावर परिणाम होणे साहजिकच आहे.

उत्पादित लिंबू शीतगृहात ठेवला असता तर किंमत एवढी वाढली नसती. फेब्रुवारीच्या अखेरीसच तापमानात वाढ झाली. त्याचाही परिणाम पिकावर झाला. लहान फळे बागेतच पडली. उन्हाळ्यात लिंबाची मागणी सर्वाधिक असताना दुहेरी मारामुळे हे पीक मागणीनुसार बाजारात पोहोचू शकत नाही. आवक कमी असल्याने देशभरात लिंबाच्या दराने विक्रमी उच्चांक ओलांडला आहे. आंध्र प्रदेश, महाराष्ट्र, गुजरात या प्रमुख लिंबू उत्पादक राज्यांमध्ये तापमानात वाढ झाल्यामुळे उत्पादनावर परिणाम झाला आणि त्यामुळे त्याचे भाव गगनाला भिडले. तर दुसरीकडे पेट्रोल, डिझेल आणि सीएनजीच्या दरात वाढ झाल्याने खर्चात वाढ झाली आहे. मालवाहतूक शुल्कात झालेली वाढ हे देखील किमती वाढण्यामागे एक प्रमुख कारण आहे. 22 मार्चपासून भारतात इंधनाच्या किमती सातत्याने वाढत आहेत, त्यामुळे वाहतूक खर्च वाढला आहे. वाहतूक खर्चात वाढ झाल्याने लिंबासह सर्वच भाज्यांचे दर वाढल्याचे भाजीपाला व्यापाऱ्यांचे म्हणणे आहे.