Aditya L1 Mission : भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) ने शनिवारी श्रीहरिकोटा येथील उपग्रह प्रक्षेपण केंद्रावरून सूर्य मिशन आदित्य एल-1 प्रक्षेपित (Aditya L1 Mission) केले. पुढील चार महिने अंतराळात प्रवास केल्यानंतर ते सूर्याजवळील लॅग्रेंज पॉइंट-1 या निश्चित ठिकाणी पोहोचेल. या काळात ‘आदित्य’ 1.5 दशलक्ष किलोमीटरचा प्रवास करेल. पुढील चार महिन्यांच्या प्रवासात आदित्य एल-1 काय करेल हा मोठा प्रश्न आहे. या काळात त्याला कोणत्या प्रकारच्या आव्हानांचा सामना करावा लागू शकतो? त्याबद्दल जाणून घेऊ
ध्रुवीय उपग्रह PSLV C57 च्या मदतीने आदित्य L-1 पृथ्वीवरून प्रक्षेपित करण्यात आला. यानंतर भारताचा ‘आदित्य’ पुढील 16 दिवस पृथ्वीच्या कक्षेत राहील. चांद्रयान-३ मिशनच्या धर्तीवर एक-एक करून ते ऑन-बोर्ड प्रोपल्शन वापरून हळूहळू पृथ्वीच्या इतर कक्षांमध्ये पाठवले जाईल. पाच टप्प्यांनंतर ते पृथ्वीच्या गुरुत्वाकर्षण क्षेत्रातून बाहेर काढले जाईल.
पृथ्वीच्या कक्षेबाहेर गेल्यानंतर त्याचा क्रूझ टप्पा सुरू होईल, असे इस्रोकडून सांगण्यात आले. आदित्य L-1 चा एकूण प्रवास 125 दिवसांचा आहे. 16 दिवस पृथ्वीच्या कक्षेत राहिल्यानंतर भारताची सूर्य मोहीम लॅग्रेंज पॉइंट-1 च्या दिशेने जाईल. आदित्य पुढील 109 दिवस खूप वेगाने पुढे जाईल. यानंतर, मोठे वक्र आणि यू-टर्नच्या मदतीने सूर्य मिशन एल-1 पॉइंटच्या प्रभार कक्षेत स्थापित केले जाईल. इथपर्यंत पोहोचायला आजपासून सुमारे चार महिने लागतील.
भारताच्या सूर्य मोहिमेचा प्रवास जानेवारीच्या मध्यात संपणार आहे. मात्र, इस्रोला फेब्रुवारीच्या अखेरीसच संशोधनाचे काम सुरू करता येणार आहे.
सूर्यापासून किती अंतरावर संशोधन केले जाईल?
पृथ्वीपासून सूर्याचे अंतर 150.96 दशलक्ष किलोमीटर आहे. आदित्य L-1 चा प्रवास फक्त 1.5 दशलक्ष किलोमीटरचा आहे. म्हणजेच भारताचे मिशन पृथ्वीपासून सूर्यापर्यंतचे एक टक्का अंतर कापल्यानंतरच तेथे संशोधन करणार आहे. आदित्य L-1 सूर्याच्या सर्वात बाहेरील थराचे निरीक्षण करण्यासाठी सात पेलोड्स घेऊन जात आहे. यापैकी चार पेलोड सूर्यावर संशोधन करणार आहेत. उर्वरित तिघे एल-1 पॉइंटच्या आसपासच्या परिसरात तपास करतील.
