मुंबई: भारतातील शेतकरी शेतीसोबतच दूध विकून चांगले उत्पन्न मिळवतात. त्यासाठी त्यांना पशुपालन करावे लागते. मात्र अनेक शेतकरी गुरांच्या कमी दुधामुळे चिंतेत आहेत. अशा परिस्थितीत गाई आणि म्हशींचे अधिक दूध काढण्यासाठी ते त्यांच्यावर विविध प्रकारची औषधे देतात, ज्यावर मोठा खर्च केला जातो. मात्र आता काळजी करण्याची गरज नाही, शेतकरी गुरांना गवत खाऊ घालून गुरांचे दूध उत्पादन वाढवू शकतात.
पशुवैद्यकांच्या मते, बरसीम गवत दुभत्या जनावरांसाठी खूप फायदेशीर आहे. यामध्ये अनेक प्रकारचे पौष्टिक घटक आढळतात. हे खाल्ल्याने गुरांची पचनक्रियाही चांगली राहते. यासोबतच बरसीम गवताच्या सेवनाने गाय आणि म्हशीची दूध देण्याची क्षमता वाढते. विशेष म्हणजे बेरसीम गवताची लागवड शेतकरी करतात. वेळेवर पाणी द्यावे लागते. हिरवे गवत खाल्ल्याने प्राणी निरोगी राहतात असे म्हणतात.
बारसीम व्यतिरिक्त जिरका गवत देखील दुभत्या गुरांसाठी गुणकारी आहे. त्यामुळे जनावरांची दूध देण्याची क्षमताही वाढते. जिरका गवताचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याला कमी सिंचन लागते. तसेच ते कमी वेळात तयार होते. ऑक्टोबर आणि नोव्हेंबर हे महिने त्याच्या लागवडीसाठी उत्तम मानले जातात. यासोबतच गुरांसाठी आवश्यक असलेल्या जिरका गवतामध्ये जीवनसत्त्वेही मुबलक प्रमाणात आढळतात.
त्याचबरोबर नेपियर गवत खाल्ल्याने गुरांचे दूधही वाढते. ते उसासारखे दिसते. जनावरांच्या आहारासाठीही ते अतिशय पौष्टिक मानले गेले आहे. त्याचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याचे पीक अवघ्या 50 दिवसांत तयार होते. गुरे ते खातानाच जास्त दूध देऊ लागतात.
- हेही वाचा:
- Aquaculture business: अरे वा…’या’ व्यवसायामुळे शेतकरी झाला समृद्ध; जाणून घ्या या व्यवसायाबद्दल
- Crop damage in Marathwada: ‘या’ भागातील हे आस्मानी संकट; जाणून घ्या येथील परिस्थिती
