मुंबई: डाळिंब हे असे बागायती पीक आहे, जे एकदा लावले तर अनेक वर्षे फळे देतात. डाळिंब हे सर्वात आरोग्यदायी आणि पौष्टिक फळ मानले जाते. आणि आजकाल सरकारही शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी त्यांना पारंपारिक पिकांऐवजी बागायती पिकांकडे वळवण्यावर भर देत आहे. बागायती पिकांमध्ये आंबा, केळी, डाळिंब ही फळे पुढे येतात. डाळिंब हे स्वादिष्ट आणि औषधी गुणधर्मांनी परिपूर्ण आहे. त्याची लागवड करून शेतकरी चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात. देशात डाळिंबाचे क्षेत्र 276000 हेक्टर असून उत्पादन 3103000 मेट्रिक टन आहे. भारतात डाळिंबाची लागवड प्रामुख्याने महाराष्ट्रात केली जाते.
महाराष्ट्रातील पुणे, अहमदनगर, सांगली, सोलापूर आणि वाशीम येथे प्रामुख्याने डाळिंबाची लागवड केली जाते. सध्या महाराष्ट्रात ७३०२७ हेक्टर क्षेत्र डाळिंब पिकाखाली आहे. महाराष्ट्राव्यतिरिक्त राजस्थान, उत्तर प्रदेश, आंध्र प्रदेश, हरियाणा, पंजाब, कर्नाटक या राज्यांमध्ये त्याची लागवड केली जाते.
डाळिंब लागवडीसाठी माती कशी असावी
कृषी शास्त्रज्ञांच्या मते डाळिंब लागवडीसाठी चांगली जमीन असावी, डाळिंब कोणत्याही जमिनीत घेता येते. डाळिंबाच्या लागवडीसाठी अत्यंत निकृष्ट, कमी जड, मध्यम काळी व सुपीक जमीन चांगली आहे, परंतु पाण्याचा निचरा होणारी गाळयुक्त किंवा चिकणमाती जमीन निवडल्यास उत्पादन चांगले मिळते.शेतकऱ्यांना साधारण ३ ते ४ वर्षांनी फळे येण्यास सुरुवात होते. डाळिंब शेतीची खास गोष्ट म्हणजे त्यात एकदा गुंतवणूक केल्यास वर्षानुवर्षे नफा मिळवता येतो. झाडे पुन्हा पुन्हा बदलण्याची गरज नाही.
डाळिंब लागवडीचा हंगाम
कृषी शास्त्रज्ञांच्या मते डाळिंबाची रोपे ऑगस्ट किंवा फेब्रुवारी-मार्चमध्ये लावता येतात. हा काळ त्याच्या लागवडीसाठी सर्वोत्तम असल्याचे म्हटले जाते. हे झाड सुमारे ३ ते ४ वर्षांनी शेतकऱ्यांना फळे देण्यास सुरुवात करते. डाळिंब शेतीची खास गोष्ट म्हणजे त्यात एकदा गुंतवणूक केल्यास वर्षानुवर्षे नफा मिळवता येतो. झाडे पुन्हा पुन्हा बदलण्याची गरज नाही.
डाळिंबाच्या सुधारित जाती
भगवान गणेश- सध्या बहुतांश लागवड क्षेत्र या जातीखाली असून या जातीचे वैशिष्ट्य म्हणजे बिया मऊ व दाण्यांचा रंग हलका गुलाबी असतो.फळांमध्ये साखरेचे प्रमाणही चांगले असते. या जातीमुळे चांगले उत्पादन मिळते. याशिवाय अर्कता कंधारी, ढोलका जालोर बेदाणा, ज्योती पेपर सेल, रुबी मृदुला या जातीही आहेत.
- हेही वाचा:
- अर्र… महाराष्ट्रातील शेतकरी कांद्याला रास्त भाव मिळत नसल्याने चिंतीत; जाणून घ्या काय दर मिळतो आहे कांद्यांना
- 5G शर्यतीत कोण आहे आघाडीवर? Airtel कि Jio, बघा कोणती कंपनी ग्राहकांचे मन जिंकतेय
